قطبی و یا ناقطبی بودن برخی مولکول ها

در مولکولهای NH3وH2Oو N F3اثر جفت الکترون ناپیوندی آشکار می شود. در آمونیاک میانگین قطبیت پیوندهای H_ Nو جفت ناپیوندی در یک جهت هستند و در نتیجه ممان دو قطبی بالایی در مولکول مشاهده می شود.در اب ممان دوقطبی بالاتری مشاهده می شود قطبیت پیوندهایH_ O با جفت الکترونها تقویت می شود. اما در NF3 ممان دو قطبی کوچکی مشاهده میشود زیرا نتیجه قطبیت سه پیوند F_N و جفت الکترون در جهت مخالف هم هستند و مجموع قطبیت سه پیوند بیشتر از جفت الکترون است در مواردی نظیر NF3وSO2با بردارهای قطبیت با جهت مخالف پیش گویی جهت ممان دو قطبی اسان نیست.SO2 ممان دو قطبی بزرگی 1.63D دارد قطبیت جفت الکترونها بر پیوندهایS_O غلبه می کنه و اگرچه الکترونگاتیوی اکسیژن بیشتر است گوگرد به صورت جزیی دارای بار منفی است!!!

در مورد رسم ساختارهای لویس هم کتاب میسلر به دو طریق روش قاعده اکتت وروش گسترش لایه ظرفیت رسم کرده است. انواع پیونهای سیگما و پای حذف شده پس پیوندهای پی دی پای اصلا مد نظر کتاب نیست فقط ذکر این نکته که برخی اتمها می توانند لایه ظرفیت خود را گسترش دهند و بیش از هشت الکترون داشته باشند کافی است. متن کتاب میسلر گوگرد را منفی در نظر گرفته است هر چند که الکترونگاتیوی اکسیژن در so2بیشتر است حتی اگر هر دو را پیوند دو گانه بکشیم باز هم پیوند داتیوی در کار نیست که به گوگرد بار منفی بدهد و فقط اثر جفت الکترون ناپیوندی است!!!  اگر متن کتاب میلسر را  مطالعه کنید نوشته است به دلیل اثر جفت الکترون ناپیوندی گوگرد منفی است. قطبیت پیوند و جفت الکترون ناپیوندی روی قطبیت مولکول اثر دارد که گویا الکترون ناپیوندی اثر بیشتری از قطبیت پیوند دارد. بار قرار دادی اکسیژن وسطی اوزون دقیقا با گوگرد در گوگرد دی اکسید یکسان نیست و قطبیت پیوند اکسیژن اکسیژن در اوزون با قطبیت پیوند گوگرد واکسیزن یکسان نیست پس قطبیت اوزون با  گوگرد دی اکسید متفاوت است. شاید بردار قطبیت دو اکسیژن کناری خیلی کوچک باشد و در این صورت بر آیند این دو بردار نتواند بر بردار زوج آزاد اکسیژن وسطی غلبه کند وبرآیند ممان دو قطبی رو به بالا شود. اگه زوج ناپیوندی می توانست بار منفی ایجاد کند، اتم های کناری زوج آزاد بیشتری دارند. بردار زوج آزاد گوگرد بخاطر اکسیژن ها کوچک شده است بردار برایند به سمت اکسیژن ها می شود وگوگرد مثبت می شود. در اوزون قطبیت پیوند و بردار ناچیز چگالی بارالکترون های ناپیوندی شاید به اندازه ی ناچیزی به نفع پیرامون و بار قراردادی پیرامون منفی باشد .بنابراین مرکز مثبت است. در NCl3 بردار قطبیت به سمت نیتروژن است. در مورد مولکول ازون برای جفت الکترون ناپیوندی هم بردار قطبیت رسم می شود و به همین جهت قطبی بیان می شود. به طور کلی می توان گفت:

1- اگر زوج اتم ها یکسان بودن ==> ناقطبی (O2 - P4 - S8)

 

2- اگر 2اتم(xy) متفاوت بودن ==> قطبی (CO - HF)

 

3- اگر اتم های متصل به اتم مرکزی متفاوت بودن ==> قطبی (HCN - N2O(N.N.O

 

4- اگر الکترون ناپیوندی روی اتم مرکزی باشد ==> قطبی

 

 

*** روش فهمیدن تعداد الکترون ناپیوندی روی اتم مرکزی بدون رسم لوییس***

 

تعداد e = (تعداد اتم متصل × ظرفیت متصل) - (شماره گروه اتم مرکزی)

 

5- اگر اتم های متصل به اتم مرکزی یکسان بودند و اتم مرکزی الکترون غیر پیوندی نداشت ==> ناقطبی